Ziemia

(łac. Terra, Tellus; gr.: Γαῖα, trb.: Gaja) – trzecia, licząc od Słońca, oraz piąta pod względem wielkości planeta Układu Słonecznego. Pod względem średnicy, masy i gęstości jest to największa planeta skalista Układu Słonecznego. Ziemia jest zamieszkana przez miliony gatunków, w tym przez człowieka[9]. Jest jedynym znanym miejscem we Wszechświecie, w którym występuje życie. Wg danych zebranych metodą datowania izotopowego, planeta uformowała się ok. 4,54 ± 0,05 mld lat temu.

W ciągu pierwszego miliarda lat po uformowaniu się Ziemi wewnątrz jej oceanów pojawiło się życie. Z żyjących na Ziemi organizmów żywych składa się biosfera, która wpływa na jej atmosferę, hydrosferę, litosferę i inne czynniki abiotyczne planety, umożliwiając rozwój i wzrost liczby organizmów aerobowych i anaerobowych oraz powstanie ozonosfery. Rozwój życia na lądzie i w wodzie umożliwiła powłoka ozonowa oraz ziemskie pole magnetyczne, zmniejszając natężenie promieniowania ultrafioletowego[14], oraz magnetosfera, odbijająca cząstki wiatru słonecznego i promieniowania kosmicznego. Dystans dzielący Słońce od Ziemi, jej właściwości fizyczne oraz jej historia geologiczna są najważniejszymi czynnikami, które pozwoliły organizmom żyć i ewoluować. Różnorodność biologiczna Ziemi nieustannie powiększa się, chociaż w dziejach życia Ziemi proces ten był kilkukrotnie przerywany, kiedy miało miejsce masowe wymieranie gatunków[15]. Pomimo że naukowcy szacują, że ok. 99% gatunków organizmów żywych (ok. 5 mld) kiedykolwiek zamieszkujących Ziemię uważa się za wymarłe, wciąż mieszka na niej ok. 10-14 mln gatunków, z czego 1,2 mln zostało udokumentowanych

Litosfera Ziemi dzieli się na kilkanaście płyt tektonicznych, które przesuwają się względem siebie w ciągu okresów trwających nawet przez wiele milionów lat. W ich trakcie dochodzi do znacznej zmiany położenia kontynentów. Powierzchnię w 70,8% zajmuje woda wszechoceanu zawarta w morzach i oceanach; pozostałe 29,2% stanowią kontynenty i wyspy, na powierzchni których znajdują się jeziora oraz inne źródła wody tworzące hydrosferę. Niezbędnej do życia na Ziemi wody w stanie ciekłym nie wykryto na powierzchni innych ciał niebieskich. Wnętrze Ziemi pozostaje aktywne; składa się z grubego i w dużej mierze stałego płaszcza, płynnego jądra zewnętrznego (generującego pole magnetyczne) oraz składającego się z żelaza stałego jądra wewnętrznego. Strefy podbiegunowe Ziemi są pokryte lodem wchodzącym w skład pokrywy lodowej Antarktydy (biegun południowy), pokrywy lodowej Grenlandii i lodu morskiego, w tym arktycznego paku lodowego (biegun północny).